કીર્તન મુક્તાવલી
(૧) ટેક ન મેલે રે તે મરદ ખરા જગમાંહી
અભેસિંહજીની ટેક
લોધિકાના અભેસિંહ બાપુ પાકા સત્સંગી હતા. કોઈ દી અફીણ ખાય નહિ કે દારૂ પીવે નહિ. એવી તેમની પાકી ટેક હતી. એક દી તેઓ જામનગર જામસાહેબની કચેરીમાં ગયા. ત્યાં બધા ગરાસિયા દરબારો દારૂ પીતા હતા. તેમણે વિચાર્યું કે: “આજ અભેસિંહ દરબારની ટેક તોડાવવી.” તેમને બધાને સ્વામિનારાયણ ઉપર દ્વેષ હતો. તેમણે અભેસિંહ બાપુને દારૂ પીવા આગ્રહ કર્યો પણ તેમણે ના પાડી.
દરબારોએ વિચાર્યું કે: “જામસાહેબના હાથે અપાવીએ.” જામસાહેબ પણ ખૂબ દારૂ પીને ઘેનમાં હતા. બધાએ કહ્યું, “બાપુ, આ અભેસિંહજી દારૂ પીવાની ના પાડે છે. આપ ધરશો તોય નહિ અડે.”
બાપુ બોલ્યા, “એમ? લાવો પ્યાલી.”
પછી બાપુ જાતે અભેસિંહજી પાસે આવ્યા ને પ્યાલી ધરી અને પીવા આગ્રહ કર્યો. અભેસિંહજીએ પહેલાં ઘણી ના પાડી. પછી એકદમ તલવાર કાઢીને જામસાહેબના હાથમાં આપતાં કહ્યું, “બાપુ, જ્યાં લગી આ ધડ ઉપર માથું છે, ત્યાં લગી તો આ દારૂનો ઘૂંટડો ગળેથી ઊતરશે નહિ. આપ ધણી છો. આ તલવારથી મારું માથું વાઢીને પછી મને પાવ.”
જામસાહેબ એકદમ ભાનમાં આવી ગયા. તેમને અભેસિંહજીનો ભાર પડી ગયો. તેમને ભૂલ સમજાઈ અને પાછા વળી ગયા. પછી જામસાહેબ પણ અભેસિંહજીને હળવું વેણ ન બોલી શકે. અભેસિંહ બાપુએ સ્વભાવનો પક્ષ ન રાખ્યો, સત્સંગનો પક્ષ રાખ્યો.
‘ટેક ન મેલે રે, તે મરદ ખરા જગ માંહી.’ નિયમ, ધર્મ આદિ ઉપાસનાની ટેક શિર સાટે પાળવી. ટેક મજબૂત રાખે તેને કોઈ ચળાવી શકતું નથી.
[યોગીજી મહારાજની સત્સંગ કથાઓ: કથા ૬]
(1) Ṭek na mele re te marad kharā jagmāhī
Abhesinhaji’s Firmness
Abhesinhaji of Lodhika was a staunch satsangi. He never ate opium or drank alcohol. Such was his firmness. One day, he went to the court of Jam Saheb of Jamnagar. All of the darbārs there were drinking alcohol. They decided to break Abhesinha’s firmness because they opposed Swaminarayan. They pressured Abhesinha to drink; however, Abhesinha refused.
The darbārs thought that they should have Jam Saheb offer it to Abhesinha personally. That way, Abhesinha would not be able to refuse. Jam Saheb himself was drunk. They said to him, “Bapu, Abhesinha refuses to drink your alcohol. Even if you offer it, he will not drink.”
Bapu (Jam Saheb) said, “Is that so? Give me a glass.”
Then, Bapu came to Abhesinha and pressured him to drink. Abhesinha said no several times. After much insistence, Abhesinha then drew his sword and gave it to Jam Saheb and said, “Bapu, as long as my head is on this neck, I will not take even a gulp of alcohol. You are my superior. If you insist I drink, then cut my head off and pour it down my neck.”
Jam Saheb came to his senses. He was deeply impressed by Abhesinha’s firmness and backed down. After this, Jam Saheb was not able to insist on mild matters to Abhesinha. Abhesinha did not side with swabhāvs, he sided with satsang.
‘Tek na mele re, te marad kharā jag māhi.’ (One who does not back down on his firmness are true soldiers in this world.) Niyam, dharma, upāsanā should be firm even if one were to lose one’s head. No one is able to sway one who has such firmness in their resolve.
[Yogiji Maharajni Satsang Kathao: Katha 6]
